شناسایی، بررسی ژئوشیمی و تعیین منشأ رسوبات گلفشان‌های سواحل مکران

نویسندگان

  • راضیه لک استادیار، پژوهشکده علوم ‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
  • سیاوش شایان استادیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • مجتبی یمانی استاد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • منوچهر قرشی دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال؛ پژوهشکده علوم‌ زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
  • کرامت نژادافضلی استاد‌یار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران
چکیده مقاله:

گلفشان یک پدیده طبیعی و دیدنی است که معمولاً به‌صورت یک  عارضه گنبدی شکل و در برخی مواقع به‌صورت حوضچه‌ای یافت می‌شوند. این گلفشان‌ها مخلوطی از آب، گل و گاز هستند. این گلفشان‌ها در بیشتر نقاط دنیا  به ویژه در کمربند آلپ و هیمالیا دیده می‌شوند؛ در ایران بیشتر در جلگه‌های ساحلی دریای خزر و دریای عمان دیده می‌شوند. گلفشان‌ها به عنوان شاخص میدان‌های گازی و نفتی شناخته شده‌اند و از آنها برای پیش‎بینی وجود میدان‌های نفتی و گازی در ژرفای زمین استفاده می‌شود. پیش از این پژوهش، در استان هرمزگان یک یا دو گلفشان در محدوده میان جاسک و میناب شناسایی شده بود. در عملیات صحرایی که به مدت یک ماه صورت گرفت، 15 گلفشان با توزیع خوشه‌ای در یک سایت برای اولین بار در کشور شناسایی شد. از هر گلفشان یک نمونه رسوب برداشت شد که پس از آماده‌‌سازی و تهیه پودر، نمونه‌ها توسط دستگاه ICP-OES مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفتند. همچنین اندازه ذرات رسوب نیز تعیین شد. پردازش داده‌ها در نرم‌افزار SPSS صورت گرفت. پس از تعیین ضرایب همبستگی،‌ تجزیه خوشه‌ای، ‌فاکتور تجزیه و تعیین ارتباط میان فاکتورهای مختلف از راه رسم اسکاتر پلات مشخص شد که عناصر آهن، ‌آلومینیم، نیکل، ‌وانادیم، ‌اسکاندیم، ‌تیتان، کروم، ‌روی، ‌مس، ‌منگنز، ‌سدیم، ‌پتاسیم، لیتیم و بریلیم دارای منشأ زمینی (ژئوژنیک) یا قاره‌ای هستند و عناصر کلسیم، ‌منیزیم و استرانسیم بیشتر منشأ دریایی یا درون حوضه‌ای و بیوژنیک دارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعیین غلظت و منشأ آلکان‌های نرمال در رسوبات سطحی سواحل جنوبی دریای خزر (بندر انزلی)

رسوبات سطحی سواحل جنوب غربی دریای خزر (بندر انزلی) به‌منظور تعیین غلظت و منشأ احتمالی آلکان‌های نرمال مورد مطالعه قرار گرفت. بدین‌منظور نمونه‌های رسوب از 9 ایستگاه، جمع‌آوری شده و با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی با طیف‌سنج جرمی مورد ارزیابی قرار گرفتند. غلظت‌های این ترکیبات در محدوده µg g-1 dw 6143-743 با میانگین µg g-1 dw 1612 ± 2700 قرار گرفت. در کلیه ایستگاه‌های مطالعه شده، آلکان‌های ن...

متن کامل

هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای در رسوبات سطحی سواحل جنوبی دریای خزر، شهرستان انزلی: ارزیابی سمیت و شناسایی منشأ

در سال‌های اخیر، سواحل دریای خزر متحمل فشارهای شدید انسانی به‌ویژه به‌علت ورود آلاینده‌های نفتی ناشی از فعالیت‌های استخراجی و پالایش نفت و تخلیه فاضلاب‌های خانگی و صنعتی شده و دچار خسارات جدی شده است. هدف از این مطالعه، تعیین منشأ و سطوح یکی از خطرناک‌ترین آلاینده‌های نفتی، یعنی هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای در سواحل جنوبی دریای خزر (شهرستان انزلی) و مقایسه آن با استاندارد‌های موجود، به‌من...

متن کامل

تعیین منشأ هیدروکربن‌ها در رسوبات سطحی جنگل‌های مانگروی بندرخمیر

خلیج‌فارس یکی از بدنه‌های مهم آبی دنیاست که از نظر تولید و صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی به‌شدت توسعه پیدا کرده است. با توجه به اینکه هیدروکربن‌ها ممکن است سبب اثرات متنوعی بر روی زندگی آبی و کنارآبی شوند؛ مدت طولانی است که پایش هیدروکربن‌ها در رسوبات مطرح شده است. در مطالعه حاضر میزان و منشأ هیدروکربن‌های آلیفاتیک و آروماتیک در هفت نمونه رسوب سطحی جمع‌آوری شده از جنگل‌های مانگروی بندرخمیر مور...

متن کامل

رسوب‌شناسی و ژئوشیمی رسوبات سیلیسی‌ آواری (ترشیری- کواترنری) سواحل خاوری چابهار، جنوب‌ خاور سیستان و بلوچستان

در این مطالعه، نهشته‌های گلسنگی و ماسه‌سنگی سواحل خاوری چابهار مورد بررسی رسوب‌شناسی و ژئوشیمی قرار گرفته است. بر این اساس 50  نمونه گلسنگ و ماسه‌سنگ از 5 برش تیس، رمین، لیپار، گورانکش و خور‌گریندر برداشت و مورد تجزیه دانه‌بندی و تجزیه شیمیایی به روش‌های XRF  و ICP-AES  قرار گرفت. جورشدگی و کج‌شدگی مثبت نمونه‌ها (فراوانی ذرات دانه‌ریز) بیانگر رسوب‌گذاری آنها در محیطی آرام و کم انرژی است. تجزیه ...

متن کامل

هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای در رسوبات سطحی سواحل جنوبی دریای خزر، شهرستان انزلی: ارزیابی سمیت و شناسایی منشأ

در سال های اخیر، سواحل دریای خزر متحمل فشارهای شدید انسانی به ویژه به علت ورود آلاینده های نفتی ناشی از فعالیت های استخراجی و پالایش نفت و تخلیه فاضلاب های خانگی و صنعتی شده و دچار خسارات جدی شده است. هدف از این مطالعه، تعیین منشأ و سطوح یکی از خطرناک ترین آلاینده های نفتی، یعنی هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای در سواحل جنوبی دریای خزر (شهرستان انزلی) و مقایسه آن با استاندارد های موجود، به من...

متن کامل

تعیین منشأ و شناسایی منابع ورودی پریلن و سایر هیدروکربن‌های ‌آروماتیک حلقوی (PAHs) در رسوبات سطحی تالاب انزلی

Background and Objectives: This study was performed to determine and identify the origin, concentration and source of perylene entry and some PAH compounds in surface sediments of Ghalam Goodeh (A), Siyah Kashim (B), and Talab Markazi (C) in Anzali wetland. Materials and methods: We collected 22 samples of sediments (from each region) and 2 samples of soils (from A region) in April of 2012. Sam...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 25  شماره 98

صفحات  249- 254

تاریخ انتشار 2016-03-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023